بیوپلاستیک ها

بیوپلاستیک چیست ؟ بیوپلاستیک ها به مواد پلاستیکی گفته میشود که تجدید پذیر باشند. همان طور که میدانید پلاستیک ها اکنون یکی از مواد خطرنا برای طبیعت میباشند. در حال حاضر بزرگترین تحدید زیست محیطی مواد پلاستیکی میباشد. از این رو اخیراً به دلیل افزایش روز افزون این تحدید راه حلی برای آن ایجاد شد. برای آن دسته از زمینه های مصرفی که تعداد بالا تری داشته اند مانند ظروف یکبار مصرف پلاستی هایی تحت عنوان بیوپلاستیک یا همان پلاستیک های تجدیدپذیر ساخته شد. این نوع از ظروف جایگزین بسیار مناسب تری نسبت به پلاستیک های عادی میباشد. در ادامه در خصوص تعریف این نوع پلاستیکها بیشتر توضیح داده خواهد شد.

معرفی پلاستیک تجدید پذیر بیوپلاستیک چیست ؟

عبارت «بیوپلاستیک» به ماده‌‌‌ی پلاستیکی اشاره دارد که به جای پایه‌‌‌ی پتروشیمی (petroleum) بر پایه‌‌‌ی زیست توده (biomass) است (همه یا بخشی از آن). بیوپلاستیک‌های زیادی زیست تخریب پذیر هستند، که در تئوری، این یکی از بزرگترین مزیت‌های آن‌ها محسوب می‌شود. به عبارت دیگر بیوپلاستیک ها مواد پلاستیکی هستند که از منابع زیست‌توده تجدیدپذیر، مانند روغن‌ها و چربی‌های گیاهی، نشاسته ذرت، کاه، خرده چوب، خاک اره، ضایعات مواد غذایی بازیافت شده و غیره تولید می‌شوند. بیوپلاستیک را می‌توان از محصولات جانبی کشاورزی و همچنین از بطری‌های پلاستیکی استفاده شده و سایر ظروف با استفاده از میکروارگانیسم‌ها تهیه کرد. در ادامه به چگونگی تهیه بیوپلاستیکها بیشتر پرداخته میشود.

چگونگی ایجاد بیوپلاستیک ها :

هماین طور که گفته شد ایجاد و تولید بیوپلاستیک ها با استفاده از گیاه و سایر مواد بیولوژیکی به جای استفاده از نفت صورت میگیرد. میتوان بیوپلاستیک را با استخراج شکر از گیاهانی مانند ذرت و نیشکر برای تبدیل به اسیدهای پلی لاکتیک (PLAs) یا از پلی هیدروکسی آلکانوات ها PHA که از میکروارگانیسم ها مهندسی شده است تهیه کرد. پلاستیک PLA معمولاً در بسته بندی مواد غذایی استفاده می شود در حالی که PHA اغلب در دستگاه های پزشکی مانند بخیه و تکه های قلبی عروقی استفاده می شود.

کاربرد مواد پلاستیک های تجدید پذیر چیست :

تاریخچه تولید و ساخت پلاستیک های تجدید پذیر بسیار زیاد است. اما به دلیل مشکلات متعدد در خصوص مواد پلاستیکی مصرفی مانند ظروف یکبار مصرف در سال‌های اخیر نیاز به استفاده بیوپلاستیک ها بیشتر میباشد. امروزه مواد بیوپلاستیک در طیف وسیعی از محصولات مصرفی به کار رفته‌اند، مثل ظروف غذا، کیسه‌های مواد غذایی، ظروف زیست تخریب پذیر و بسته بندی مواد غذایی. این‌ها پلاستیک‌های کالایی (commodity plastics) می‌نامند. بیوپلاستیک‌ها همچنین می‌توانند برای کاربردهای مهندسی، مثل خانه‌ها و محفظه‌های الکتریکی و الکترونیکی، مورد استفاده قرار گیرند. به دلیل رشد روزافزون این ماده ، امروزه بیوپلاستیک ها در بسیاری از صنایع مختبف مانند خودرو، الکترونیک، بسته بندی مواد غذایی و آشامیدنی، کشاورزی، منسوجات، مراقبت‌های بهداشتی و … کاربرد دارند.

فواید بیوپلاستیک ها :

مهمترین ویژگی بیوپلاستیک ها قابلیت تجزیه پذیری آسان آن می باشد. به طور کلی تجزیه پذیری آسان یکی از بهترین ویژگی برای استفاده از پلاستیک های تجدید پذیر است. البته این ماده علاوه بر آن مزایای پلاستیک ها نیز با خود دارد. از فواید مهم پلاستیکها نیز قابلیت انعطاف بالا و فرم پذیری آن در طراحی انواع قطعات ، وزن بسیار کم نسبت به ممتریال های دیگر ، مقاومت بالا در شرایط جوی مانند آب باران و… میباشد.

انواع پلاستیک های تجذیه پذیر :

بیوپلاستیک ها یا همان پلاستیک های تجزیه پذیر در انواع مختلف و با کاربرد های متفاوتی تولید میشوند. برخی از آن ها عبارت اند از پلاستیک ها پلی لاکتیک اسید ها (PLA) ، ترموپلاستیک نشاسته (TPS) ، پلی هیدروکسی آلکانوات ها (PHAs) ، پلاستیک‌های پروتئینی و پلاستیک‌های سلولزی هستند. لازم به ذکر است که هر کدام از این نوع بیوپلاستیکها کاربرد خواصی دارند. به طور مثال ترموپلاستیک های نشاسته ای در زمینه های صنعتی و تولید بسیاری از ظروف یکبار مصرف مانند کارد و چنگال های پلاستیکی استفاده می‌شود. یا از طرف دیگر بیوپلاستیک پلی هیدروکسی آلکانوات که در صنعت پزشکی کاربرد های مهمی دارد.

نتیجه گیری :

بعد از فراگیری تولید و مصرف روزافزون پلاستیک ها مشکلات متعددی در بحث زیستی آن به وجود آمد. از این رو بیوپلاستیک ها یا همان پلاستیک های زیست تخریب پذیر به وجود آمدند. پلاستیکهای تجدید پذیر با استفاده از مواد طبیعی مانند نشاسته و پروتئین ساخته میشوند. از این رو در محیط به مدت بسیار کمتر تجذیه میشوند. این ماده در بسیاری از کشور ها بعد از تولید به سرعت جایگزین استفاده از موارد معمول پلاستیکی شد.

در این مقاله با بیوپلاستیک ها آشنا شدید. با استفاده از لینک، در خصوص انواع پلاستیک مطالعه بیشتر داشته باشید.