در ساخت و تولید برخی از انواع پلاستیک از مواد سمی استفاده میشود. این در حالی است که برخی دیگر مواد خطرناک برای بدن انسان را در خود ندارند. اما گاهی جهت سهولت در تولید این مواد به آن ها مواد سمی اضافه میشود. برخی از مهمترین این مواد روان کننده ها هستند. این ماده جهت قالب گیری بهتر به پلاستیک ها اضافه میشود. از این رو تولید ان ساده تر و با سرعت بیشتر انجام میگیرد. البته این پلاستیک ها در نهایت برای استفاده به صورت صنعتی بکار گرفته میشوند. طبق تحقیقات و مجوز های صادر شده استفاده مستقیم آنها برای مصرف انسان به خصوص در صنایع غایی تنها در شرایطی میباشد که از این افزودنی ها استفاده نشود و یا مقدار آن برای بدن بدون مشکل باشد. در این مطلب به معرفی و برسی مواد سمی در برخی از پلاستیک ها میپردازیم.
معرفی مواد سمی در انواع پلاستیک ها :
همان طور که گفته شد برخی از پلاستیک ها دارای مواد سمی در خود میباشند. در برخی دیگر مواد اولیه آن ها به خودی خود برای بدن بدون مشکل میباشد. در ساخت پلاستک ها هنگام تولید، فرایند و شکل دهی محصول جهت بهبود خواص از انواع مواد افزودنی استفاده می شود، ازجمله: کاتالیزور، پرکننده، نرم کننده، رنگدانه، براق کننده و…. در صورتیکه این مواد خالص و عاری از ناخالصی و درحد مجاز بکاربرده شوند مشکلی را پیش نمی آورند در غیر اینصورت با رها شدن منومر و یا نرم کننده (پلاستی سایزر ) و فلزات سنگین، مشکلاتی برای سلامتی انسان ومحیط زیست ایجاد می کنند. در واقع این مواد اختلالات شدیدی برای عملکرد بدون خواهد شد. در ادامه به برسی این مورد خواهیم پرداخت.
مشکلات مواد سمی فلزات سنگین در پلاستیک ها :
فلزات سنگین در مواد سمی در پلاستیک ها هستند که برای بسیاری از سنین دچار مشکل میکنند. هنگامی که مقدار بالای فلزات سنگین وارد بدن شود، با تجمع در کلیه، کبد، استخوان و مغز موجب ایجاد اختلال در کارکرد آن بخش از بدن می شوند. برخی از فلزات سنگین سرطان زا هستند. برخی تنها توانایی بدن درتولید سلول قرمز و سفید را تحت تاثیر قرار می دهند. در واقع هر فلز سنگین بر روی بخش یا بخش هایی از بدن اثرگذاری دارد. برای مثال یک فلز سنگین ممکن است از راه تماس با پوست هیچگونه عوارض جانبی ایجاد نکند، حتی هنگامی که بلعیده شود مضرات جدی نداشته باشد، اما تنفس بخار آن موجب آسیب شدید به ریه میشود. از این رو توجه به این مواد سمی در پلاستیک ها دارای اهمیت بسیار فراوانی میباشد.
رنگدانه ها در پلاستیک :
رنگدانه ها در پلاستیک ها اصول خود را دارند. در صورتی که ثبات رنگ مناسب نباشد، نباید از پلاستیک در مواد غذایی و یا در برخی شرایط دیگر استفاده کرد. این رنگدانه ها به دلیل انتشار مواد اسمی در پلاستیک به محیط باعث مشکلاتی در بدن انسان میشوند. در برخی از روش ها رنگدانه ها با خود پلاستیک ترکیب نشده و یا از مواد سمی تشکیل میشوند. از این رو محدودیت استفاده از این مواد بسیار محدود است. از این پلاستیکها تنها در برخی از مصارف صنعتی مانند سم ها برق و برخی از قطعات الکترونیکی استفاده میشود. در واقع یکی از مهعمترین ویژگی دررنگدانه ها ثبات حرارتی آن ها میباشد. به این صورت که اگر دارای ثبات حرارتی پایین باشند، در دمای کمتر مواد سمی را به داخل محیط منتشر میکنند.
معرفی برخی از پلاستیک ها با مواد سمی آن ها :
- پلی کربنات یا همان PC یکی از مهمترین مواد سمی را در خود دارد. این ماده به نام اختصاری BPA شناخته میشود.
- همچنین پلاستیک های پلی کربنات بیس فنول نوع آ و فوسژن هستند. که بر خطر آن ها افزوده میشود.
- پلی ونیل کلراید یا همان PVC نیز ازدارای موادی به نام فتالات تولید میشوند. در واقع بال شکست خود پلیمر های پی وی سی به دلایل های مختلف میتواند فتالات تولید نماید.
- پلی استایرین یا همان پلاستیک PS که خود میتواند مونومر های استایرن را ازاد کند. لذا خود مواد سازنده این پلاستیک خطرناک میباشند.
- رزین های اپکسی بیس نیز خود از مواد سمی تشکیل شدند. این مواد از بیس فنل نوع آ و اپی کلروهیدرین هستند.