تفکیک پلاستیک یکی از روش ها و مراحل بازیافت مواد پلاستیکی است. این روش از ابتدا به دست مصرف کننده ها میتواند شروع شود. در واقع علت اصلی تفکیک زباله ها به دلیل بازیافت ساده تر آن ها میباشد. در واقع این عمل در بازیافت پلاستیک تأثیر زیادی داشته و باعث سهولت در آنجام آن میشود. در مرحله تفکیک پلاستیک این مواد طبق کد در انواع پلاستیک طبقه بندی شده و جدا سازی صورت میگیرد. این مرحله برای جلوگیری از ترکیب مواد متفرقه با یک دیگر بسیار حائز اهمیت است. چرا که در ساخت مواد پلاستیکی از انواع مواد شیمیایی بسیار مختلفی استفاده میشود.

لذا ترکیب این مواد با یکدیگر باعث رخداد های ناخواسته میشود. در نتیجه انجام بازیافت یا به طور کل ناممکن خواهد شد یا کیفیت مواد به دست آمده تا حد بسیار زیادی کاهش خواهد یافت. از طرف دیگر این مرحله جهت سهولت در انجام عملیات به همراه افزایش کارایی و کیفیت محصولات نهایی کاربرد زیادی دارد. از این رو مرحله تفکیک یکی از مهمترین مراحل بازیافت در خصوص مواد پلاستیکی است. در این مطلب به برسی و معرفی تفکیک پلاستیک به همراه اهمیت نقش آن در بازیافت توضیحاتی خواهیم داد. پیش از شروع بهتر است با ساختار پلاستیک آشنا باشید.

ساختار پلاستیکها :

همان طور که در مطلب ساختار پلاستیک گفته شد ، این ماده از موادی شیمیایی و طبیعی به نام پلیمر تشکیل میشود. پلیمر ها نقش بسیار زیادی در تفکیک پلاستیک دارند. چرا که این عملیات تماماً بر پایه نوع و عدم تداخل در آن ها پایه ریزی میشود. از طرفی به دلیل ویژگی های شیمیایی و فیزیکی متفاوت در پلیمرها ، هر یک از انواع آن را به صورت جداگانه قرار میدهند. این مورد برای حفظ نسبی ویژگی های اولیه این مواد دارای اهمیت بوده و در تمامی پلیمرها رعایت میشود. البته به دلیل ساختار مواد پلاستیکی بعد از بازیافت دچار تغییرات شیمیایی شده و کاربرد اولیه خود را تا حدودی از دست میدهد. از طرفی تفکیک میتواند تا حدودی این تغییر را کاهش دهد. لذا در نهایت میتوان گفت که نقش ساختار پلاستیک برای انجام عملیات تفکیک مواد پلاستیکی بسیار با اهمیت است.

معرفی تفکیک پلاستیک :

تفکیک پلاستیک مرحله ای است که در آن ها پلاستیک های مورد نظر برای بازیافت طبق نوع پلیمر آن ها از یکدیگر تفکیک میشوند. البته تفکیک مواد پلاستیکی بر مبنای نوع قالب ریزی و تولید آن ها دسته بندی میشود. در واقع روش تولید پلاستیکها با نوع آن در ارتباط مستقیم میباشد. چرا که در پلاستیک هایی که از طریق یک روش خواص بدست می آیند دارای خواص شیمیایی و فیزیکی مشابه زیادی هستند. از این رو تفکیک پلاستیک ها بر مبنای روش تولید آن صورت میگیرد.

البته در کشور های پیشرفته این عمل مقداری تفاوت دارد. در این کشور با استفاده از دستگاه های اتوماتیک پلاستیک ها را بر اسا نوع آن از هم جدا میکنند. در واقع پلاستیک ها از نظر ظاهری شباهت بسیار زیادی با یکدیگر دارند. از این رو تفکیک آن ها از این نظر به صورت سنتی بسیار دشوار خواهد بود. از این رو از نظر فرم آن ها که تا حدی نمایانگر ساختار مواد پلاستیکی میباشد، دسته بندی میشوند. برای مثال بطری های آب معدنی معمولا با ظروف دمشی و پلیمر های PET ایجاد میشود که طبق آن عملیات تفکیک پلاستیک انجام میپذیرد.

نحوه تفکیک پلاستیک در ایران :

نحوه تفکیک پلاستیک در ایران همانند کشور های دیگر نیست. به دلیل نبود تجهیزات مناسب در بسیاری از مراکز نمیتوان از روش های مشابه استفاده کرد. از طرفی هم خواص شیمیایی و فیزیکی پلاستیک هایی که از یک روش تولید میشوند ، شبیه به هم  هست. لذا جداسازی در ایران به صورت سنتی و طبق نحوه تولید آنها صورت می گیرد. به طور کلی در تفکیک مواد پلاستیکی این مواد به دو نوع بادی و تزریقی تقسیم میشوند. از طرفی هم در خصوص رنگ محدودیت های بسیاری وجود دارد.

در واقع نمیتوان رنگ ها را از پلاستیک ها جدا کرد. لذا باید در تفیک پلاستیک رنگ های نزدیک به هم با یکدیگر بازیافت گردند. به طور کلی رنگ بندی به شکل شفاف  – سفید  – سبز و آبی  – زرد  – نارنجی و قرمز – مشکی و رنگ های دیگر صورت می گیرد. هر چه رنگ پلاستیک ها روشن تر باشد قیمت آن ها بیشتر است برای مثال قیمت پلاستیک شفاف از پلاستیک سفید بالاتر و پلاستیک سفید از زرد بالاتر است. از طرفی پلاستیک های طوسی و خاکستری بسیار ارزان تر از سایرین میباشد. چرا که معمولا این پلاستیک ها دارای درجه کیقی بسیار پایینی محسوب میشود.

اهمیت تفکیک پلاستیک :

تفکیک پلاستیک در سهولت بازیافت و کیفیت نهایی محصول تأثیر زیادی دارد. در صورت جدا سازی صحیح پلاستیکها میتوان خصوصیات اولیه آن ها را تا حد زیادی حفظ کرد این عمل در کارکرد محصولات تولید شده با پلاستیکهای بازیافتی تأثیر زیادی می گذارد. از این رو تفکیک پلاستیک در افزایش کیفیت محصول نهایی نیز کاربرد بالایی دارد. از طرفی هم ارزش مواد بازیافتی برای تولید کنندگار بالاتر میرود. از این رو اهمیت این عملیات جه برای مصرف کننده چه برای تولید کننده ارزش بالایی دارد.