نرم کننده های پلاستیک ها نوعی از افزودنی ها میباشند که برای افزایش انعطاف پذیری پلاستیک در زمان تولید این ماده به آن اضافه میشوند. در واقع پلاستیکهای تولید شده با این افزودنی ها دارای انعطاف بالایی بوده و مانند دیگر مواد پلاستیکی که اغلب به صورت صلب تهیه میشوند شکننده نیستند. یکی از کاربرد های دیگر از این ماده تولید ساده تر مواد پلاستیکی است. به دلیل بهبود گرانروی گرانروی مذاب آن ها در زمان قالبگیری بهتر عمل میکنند. این مورد بر قیمت و هزینه نهایی تولید نیز تأثیر میگذارد. افزودنی های پلاستیک به خصوص برخی از موارد نرم کننده دارای مواد سمی هستند.
از این رو در مواردی مانند پلاستیک های فود گرید و ظروف یکبار مصرف از معمولاً آن ها استفاده نمیکنند. البته به مقدار کم در بطری های پلاستیکی pet برخی از مواد استفاده شده که مقدار آن را کارشناسان این حوضه حدی قرار میدهند که مشکلی ایجاد نکند. در واقع خود پلیمر پت ماده سمی نداشته و صرفا در فرآیند تولید آن به دلیل گرانروی مناسب از نرم کننده های پلاستیک در آنها استفاده میکنند. به طور کلی این مواد با تغییر اتصالات بین مونومر های یک پلیمر میتوانند نرمی آن ها را چه در فرآیند تولید و چه پس از آن افزایش دهند. در این مطلب به برسی این افزودنی ها در صنایع پلاستیک سازی بیشتر توضیح داده میشود.
معرفی نرم کننده ها در پلاستیک :
یکی از مواد مهم در خصوص افزودنی های پلاستیک موارد مرتبط با نرم کننده ها میباشد. این مواد با کمک تغییر در اتصالات بین مونومر های پلاستیک ها خاصیت کشسانی مواد را افزایش میدهد. در واقع همان طور که از نام آن قابل فهم میباشد ، اصلی ترین وظیفه این مواد برای نرم کردن و بالا بردن انعطاف پذیری پلیمرها ساخته شده اند. برای مثال پلیمر PVC یک پلاستیک سخت و صلب است؛ اما با استفاده از نرم کننده ها نرم و انعطاف پذیر شده و برای بسیاری صنایع مورد استفاده قرار میگیرد.
از طرفی نرم کننده ها موادی روغنی هستند و نقطه جوش آن ها بالاست. نرم کننده ها دمای انتقال شیشه ای را پایین می آورند و باعث می شوند محصولات تولید شده در دمای پایین هم انعطاف قابل قبولی داشته باشند. برای تولید محصولات پلاستیکی که نیازمند نرمی و انعطاف هستند، مانند شلنگ یا انواعی از کابل ها، از این نرم کننده ها استفاده می شود. یکی از پرکاربردترین نرم کننده های گرانول، روغن DOP است. نرم کننده های پلاستیک انواع بسیار مختلفی دارند. در ادامه به صورت مختصر به بیان آن ها خواهیم پرداخت.
انواع نرم کننده های پلاستیک :
به طور کلی نرم کننده های بسیاری در تولید پلاستیک ها مورد استفاده قرار میگیرد. هر یک از این موارد دارای ویژگی های مختلفی میباشد. انواع این مواد به صورت زیر دسته بندی شده اند :
- نرم کننده های اولیه پلاستیک
- نرم کننده های ثانویه
- نرم کننده فسفاتی
- نرم کننده اپوکسی
- نرم کننده پلیمری
در زیر هر یک از موارد بالا را به صورت مختصر توضیح میدهیم.
معرفی نرم کننده های اولیه در تولید پلاستیک :
نرم کننده های اولیه پایداری بالایی داشته و بر اثر حرارت و برخورد مایعات از مواد پلاستیکی جدا نمیشوند. در نتیجه برای طیف گسترده ای از کاربرد ها مورد استفاده قرار میگیرد. این افزودنی ها در مواردی که از آن ها در مقابل موارد غذایی استفاده میکنند مانند بطری های جای روغن بکار گرفته میشود. اما با این حال این ماده با پلیمر های پی وی سی نیز کاربرد زیادی است.
معرفی نرم کننده های ثانویه :
این نرم کننده ها دارای پایداری کمتری نسبت به موارد اولیه میباشد. اما از طرفی نیز انعطاف پذیری مواد پلاستیک را نسبت به دیگر مواد بیشتر افزایش میدهد. کاربرد این ماده به دلیل انتشار آن به محیط در مدت زمان طولانی بیشتر کاربرد صنعتی دارد.
معرفی نرم کنندههای فسفاتی :
به طور کلی نرمی یک جسم پلاستیکی در دمای پایین بسیار کاهش میابد. استفاده از نرم کننده های فسفاتی برای مواردی که به نرمی و انعطاف پذیری یک پلاستیک در دمای پایین نیاز باشد بکارگرفته میشود. در واقع این ماده قابلیت کشسانی بیشتری را در دمای پایین به اجسام پلاستیکی میدهد.
افزودنی اپوکسی :
این افزدونی برای افزایش مقاومت جسم پلاستیکی برای انتشار مواد اولیه آن استفاده میشود. در واقع کاربرد نرم کننده اپوکسی برخلاف افزودنی های فسفاتی برای ایجاد نرمی و انعطاف پذیری مناسب در دمای بالای است. همچنین این افزودنی ها دمای ذوب پلاستیک را تا حدی افزایش میدهند.
نرم کننده های پلیمر در پلاستیکها :
یکی از مهمترین نرم کننده ها در خصوص تولید پلاستیک نوع پلیمری آن ها میباشد. این نرم کنندهها دارای پایداری بسیار بالایی بوده و از مواد اولیه پلاستیک جدا نمیشوند. پلاستیکهایی که از این افزودنی در آن ها استفاده شده باشد ، در دمای پایین خاصیت کشسانی آن ها تا حد زیادی کاهش میابد. با این حال قیمت این افزودنی نسبت به برخی از موارد دیگر کمتر بوده و از این رو محبوبیت بالایی در این زمینه دارد.